Vonnis van de rechter: ‘ook maar een mening’

De titel van deze pagina is illustratief voor de opstelling van mijn ex in de afgelopen jaren tijdens deze procedure.

Het lijkt erop dat onze rechtspraak kennelijk uitgaat van een bepaald gevoel voor redelijkheid bij de gemiddelde burger. Nu weet ik wel dat we ons daarover tòch wel enige zorgen mogen maken, kijkend naar de ontwikkelingen in de maatschappij, maar wat ik hier bedoel is dit: voor de meeste mensen zal gelden dat wanneer je (bijvoorbeeld) een handtekening onder een contract zet en daaruit ontstaat een betalingsverplichting, dat je je daar dan ook gewoon aan houdt. Of: je rijdt te hard, krijgt een boete en die heb je dan in principe gewoon te betalen. Zo zal ook voor de meeste mensen gelden dat als een rechter in een vonnis bepaald dat jij dit of dat wel of niet moet doen, je dat in principe respecteert. Doe je dat niet, dan kom je op enig moment toch echt in de problemen. Dat weet je gewoon… nou ja… de meesten van ons dan.

Maar… dat geldt niet voor mij!

Er zijn ook mensen die van mening zijn dat al die afspraken, die we met z’n allen in onze maatschappij hebben gemaakt, voor hen niet gelden. Zij lijken van mening te zijn dat ze een uitzonderingspositie innemen en overal mee wegkomen. Hoe dan ook: ze handelen daar in elk geval naar. En als dan vroeg of laat dat schip strandt, is dat natuurlijk altijd de schuld van een ander. Sterker nog: ze verwachten van die ander ook altijd een snelle oplossing voor hun probleem.

Met zo iemand is het kwaad kersen eten als het op procederen in het familierecht aankomt. De belangrijkste reden daarvoor is dat binnen het familierecht m.b.t. echtscheidingsprocedures iemand vrijwel niet is te dwingen tot bepaald handelen of juist niet-handelen onder dreiging van bijvoorbeeld een vrijheidsstraf of een enorme geldboete, tenzij iemand strafrechtelijk gewoon over de schreef gaat, maar zo dom zijn deze mensen over het algemeen ook weer niet.

De rechter kan bepalen dat een partij in een zaak zus of zo moet handelen, maar indien deze partij gewoon z’n schouders ophaalt en niet beweegt, blijken er nauwelijks middelen te zijn om actie af te dwingen om uitvoering van het vonnis te forceren.

Dwangsommen: vergeet het maar

Het opleggen van dwangsommen, waarmee iemand financieel kan worden gestraft bij het niet nakomen van bepalingen in een vonnis, is maar een heel beperkt inzetbaar middel in het familierecht. Indien een ex-partner bijvoorbeeld een dwangsom niet kan betalen en de enige manier om die som toch te incasseren zou bijvoorbeeld beslaglegging zijn op de woning of het loon, dan blijkt al vaak heel snel dat zo’n maatregel niet kan worden geëffectueerd omdat de rechter van mening is dat dit buiten-proportionele gevolgen zou hebben voor de betrokkene, en dat geldt helemaal als er (minderjarige) kinderen in het spel zijn.

Dr. Jekyll & Mr. Hyde

Voor die terughoudendheid heb ik overigens ook echt alle begrip wanneer er kinderen in het geding zijn; zij hebben niet om dat conflict van hun ouders gevraagd. Maar wat ik in mijn eigen zich jarenlang voortslepende zaak heb ervaren is dat rechters te weinig oog lijken te hebben voor de kwaadaardige ex-partner die als voornaamste doel heeft om wraakexercities uit te voeren jegens de voormalige echtgenoot en mede-ouder. Zij misbruiken het familierecht, leiden rechters makkelijk om de tuin, zetten kinderen als schild in naar de rechtbank en de andere ouder en ze krijgen dat voor elkaar door met verve de rol van slachtoffer te spelen terwijl ze dader zijn: hun gedrag doet denken aan Dr. Jekyll & Mr. Hyde.

Tijdens de zitting in de rechtszaal zetten ze een geweldige Dr. Jekyll neer als toonbeeld van redelijkheid, stellen zich coöperatief op, doen constructieve voorstellen, spelen een glansrol als voorbeeld-ouder door heel liefdevol over de kinderen te spreken, enz. Buiten de rechtszaal komt meteen Mr. Hyde tevoorschijn: gedane toezeggingen worden ingetrokken, afspraken worden met voeten getreden of er wordt gewoon ontkend dat bepaalde uitspraken ooit zijn gedaan.

‘Je kunt maar één keer een eerste indruk maken. ‘Oh, dacht je dat?

Eén van de kwalijkste kanten van ons systeem is naar mijn mening dan ook dat in principe elke zitting weer kan worden voorgezeten door een andere rechter. Daardoor krijgt een dergelijke kwaadwillende ouder steeds opnieuw de kans zich weer met veel glamour op het podium te presenteren om zo een enorm vals beeld van de situatie te creëren. Dat is de reden waarom ik hier sterk pleit voor de invoering van de regie-rechter: het is dan steeds dezelfde rechter die elke zitting in een bepaalde zaak leidt, en dat vergroot mijns inziens de kans enorm dat een kwaadwillende ex snel door de mand valt.

Onder ede. Nou en?

Mensen met een dergelijke karakterstructuur die, zoals hierboven beschreven, met groot gemak alle regels en wetten aan hun laars lappen draaien er ook hun hand niet voor om om in de rechtszaal glashard te liegen als het hen zo uitkomt. Ik vrees dat ze dat zelfs nog zouden durven als ze onder ede zouden staan; het zou me niet verbazen.

En over onder ede staan gesproken: toen de beschuldigingen van verduistering aan mijn adres maar jarenlang bleven aanhouden en mijn ex maar niet met bewijzen kwam, heb ik op enig moment zelf aan de rechtbank voorgesteld om mij onder ede te stellen en mij te laten verklaren dat ik werkelijk geen cent had laten verdwijnen. Dat deed ik in de volle wetenschap dat op meineed een gevangenisstraf staat van maar liefst zes jaar of een geldboete van de vijfde categorie: ruim E 80.000,= (in 2015). Ik stelde het voor in de hoop dat de rechtbank daardoor meer waarde aan mijn verklaringen zou hechten dan aan de niet-onderbouwde onzin van mijn ex.

Het onder ede stellen is er nooit van gekomen ‘omdat men dat nu eenmaal niet doet in een kort-gedingprocedure‘, zo legde de rechter mij uit. Mogelijk zou dat trouwens toch al een verbetering kunnen opleveren: als iemand zich onder ede wil laten stellen dan mag je dat toch wel heel serieus nemen, immers: de wetenschap wat de sanctie op meineed is zal toch voor de meeste mensen ertoe leiden dat je je nog wel een keer bedenkt voor je zomaar iets bij elkaar fantaseert.

Het heeft gewoon een naam!

Mocht je het op deze site nog niet zijn tegengekomen: Jasmijn Couwenberg heeft een voortreffelijke website en een heel goed boek over dit onderwerp gepubliceerd. Hier vind je antwoorden op de vraag wat  het betekent om een relatie te hebben met dit soort mensen, als ouder en partner. Ik probeer met deze website inzichtelijk te maken wat, op basis van eigen ervaringen, de gevolgen kunnen zijn als je met een dergelijk persoon te maken krijgt in een familierecht-procedure.

Ik heb mijn ex n.a.v. een vonnis eens letterlijk horen zeggen ‘Ach, zo’n vonnis, dat is toch ook maar een mening. Wie is dat nu helemaal, zo’n rechter?’ Daar hoef ik niet veel meer aan toe te voegen, lijkt me. En ze kwam er lang mee weg; veel te lang.